Inzicht in jezelf en de ander: mijn ervaring met Transactionele Analyse

De zoektocht naar zelfinzicht en duurzame verandering is geen rechte weg. Soms voel je dat er oude patronen actief zijn terugkerende reacties, communicatie die steeds weer stroef loopt, of overtuigingen die je klein houden. In mijn werk als coach ben ik voortdurend op zoek naar modellen die helderheid brengen én daadwerkelijk beweging creëren. Transactionele Analyse - Het handboek van Ian Stewart en Vann Joines is zo’n model. In deze blog neem ik je mee in de essentie van dit boek en waarom het voor mij (en mijn cliënten) zo waardevol is.

Wat is Transactionele Analyse eigenlijk?

Transactionele Analyse, kortweg TA, is een psychologisch model dat menselijke interactie inzichtelijk maakt. Het werd ontwikkeld door psychiater Eric Berne en is gestoeld op een diepe, maar praktische filosofie:

• Iedereen is OK

• Iedereen kan denken

• Verandering is altijd mogelijk

TA helpt je om op een verhelderende manier te kijken naar je gedrag, je communicatie én je levensverhaal. Het nodigt uit tot bewustwording én actie.

De drie ego-toestanden: Ouder, Volwassene, Kind

Het boek legt helder uit dat we in het dagelijks leven vaak schakelen tussen drie ‘ego-toestanden’:

• De Ouder: overtuigingen en gedragingen die we hebben overgenomen van onze opvoeders of autoriteitsfiguren.

• De Volwassene: de plek van bewustzijn, waar we logisch nadenken en keuzes maken op basis van het hier en nu.

• Het Kind: ons spontane, creatieve of juist gekwetste deel dat gevormd is in onze vroege jaren.

Door te herkennen vanuit welke toestand je handelt of reageert, ontstaat er ruimte voor bewustzijn en nieuwe keuzes.

Transacties, communicatie en misverstanden

Wat me bijzonder aansprak in dit boek is de manier waarop het communicatie ontleedt. Elke uitwisseling tussen mensen – een gesprek, een blik, een stilte – is een ‘transactie’. En het wordt pas echt interessant als je ziet waar deze transacties vandaan komen. Is het je Volwassene die spreekt, of je Gekwetste Kind? Reageert de ander vanuit zijn Ouder?

Het boek leert je hoe je communicatie kunt herstellen door je eigen positie te herkennen en bewust te kiezen voor een Volwassene-volwassene-transactie. Dat brengt rust, helderheid en verbinding.

Levensscripts en innerlijke vrijheid

Een van de diepere lagen van TA is het concept van het levensscript: een onbewust verhaal dat je als kind hebt geschreven over jezelf, anderen en de wereld. Misschien herken je scriptregels als: “Ik moet altijd sterk zijn” of “Ik doe er pas toe als ik perfect ben.”

Het handboek laat zien dat deze scripts niet vaststaan. Ze zijn gevormd door oude besluiten, en dus kun je ook nieuwe besluiten nemen. Bewust, volwassen, vrij.

Waarom dit boek thuishoort op de plank van iedere coach (en zoekende mens)

Transactionele Analyse – Het handboek is meer dan een theorieboek. Het is praktisch, helder geschreven en biedt tools die je direct kunt toepassen in gesprekken, coaching en zelfreflectie. Voor mij is het een rijk naslagwerk geworden. Een gids die steeds weer uitnodigt tot eerlijkheid, mededogen en groei.

Of je nu professional bent, of simpelweg op zoek naar meer grip op je binnenwereld—dit boek biedt inzichten die blijven hangen en werken op lange termijn.

Tot slot

Wat mij persoonlijk raakt in TA, is de kernboodschap dat ieder mens oké is. Dat we, hoe complex onze verhalen ook zijn, altijd de mogelijkheid hebben om ons script te herschrijven. TA leert je luisteren naar jezelf en de ander, zonder oordeel, maar met helderheid en liefde.

Wil je meer weten over hoe TA in coaching werkt? Of wil je samen onderzoeken welk script jij misschien nog onbewust volgt? Neem gerust contact met me op via www.merdas.nl.